Szparagi – właściwości odżywcze i zdrowotne. Jak przemycić je w naszej diecie?

Szparagi

Szparagi z każdym rokiem stają się coraz bardziej popularnym warzywem. W sklepach rozchodzą się jak świeże bułeczki. Nic dziwnego, sezon na szparagi jest krótki, a zapotrzebowanie duże. Ich walory smakowe i właściwości zdrowotne przyciągają nie tylko wielbicieli zdrowej kuchni. Również tych, którzy chcą się jej nauczyć i zacząć smakować. Jakie dokładnie właściwości odżywcze posiadają szparagi? Dlaczego warto je jeść? Jak przemycić je w diecie? Na te i inne pytania odpowiadamy w poniższym artykule.

Szparagi

Szparagi lekarskie, bo taka jest ich właściwa nazwa, to warzywa należące do bylin. Roślina składa się z pędów nadziemnych, które mogą osiągać długość nawet do dwóch metrów, drewniejącego kłącza, liści, kwiatów i owoców. Te ostatnie zawierają nasiona. Jednak dla człowieka częścią jadalną są jedynie młode pędy. W środowisku naturalnym szparagi występują w krajach śródziemnomorskich, jednak uprawiane są w całej Europie. Hoduje się je także w Polsce. Szparagi dosyć dobrze znoszą klimat umiarkowany, a przez karpy, które są w ziemi, wytrzymują niskie temperatury.

Wyróżnia się wiele odmian szparagów. Pod względem sposobu uprawy rozróżnia się szparagi białe i zielone. Wypustki tych pierwszych rosną w ziemi i nie mają dostępu do światła. Szparagi zielone uprawiane są w świetle. Ich hodowla nie jest tak uciążliwa i pracochłonna jak jest to w przypadku szparagów białych. Zielone posiadają również większą wartość odżywczą. Najmniej jest szparagów fioletowych i zazwyczaj ciężko jest je gdziekolwiek dostać. Niektórzy twierdzą, że to właśnie fioletowe szparagi są najsmaczniejsze i bardziej delikatne od pozostałych. Mają więcej substancji prozdrowotnych i są prostsze w przygotowaniu.

Wiązka szparagów
Źródło: Pixabay

Właściwości odżywcze i zdrowotne

Szparagi nie mają wiele kalorii, dlatego należą do ulubieńców osób, które są na diecie. Składają się w 90 procentach z wody. W 100 gramach szparagów znajduje się jedynie 20 kalorii. Zawierają około 2,5 gramów białka i bardzo znikomą ilość tłuszczów. W 100 gramach znajduje się niecałe 4 gramy węglowodanów i trochę ponad 2 gramy błonnika pokarmowego. Szparagi są idealnym warzywem dla diabetyków, ponieważ mają niski indeks glikemiczny. Oznacza to, że nie podnoszą znacząco poziomu cukru we krwi.

W szparagach występują witaminy C, A, B i PP. Ponadto zawierają również kwas foliowy i składniki mineralne, takie jak: żelazo, magnes, fosfor, sód, potas i wapń. To też bogate źródło aminokwasów, olejków lotnych, błonnika i kumaryny. Ta ostatnia ma właściwości przeciwzakrzepowe.

Szparagi są także źródłem glutationu, a ten wykazuje silne właściwości detoksykujące. Rozkłada czynniki rakotwórcze i wolne rodniki. Jedzenie szparagów może znacznie wpłynąć na ochronę przed niektórymi postaciami raka. Szczególnie chodzi tutaj o raka piersi, płuc, krtani i jelita grubego. Ponadto te warzywa spowalniają procesy starzenia i działają przeciwzapalnie. Wspomagają procesy myślowe i zapobiegają zaburzeniom poznawczym.

Szparagi wykazują też działanie moczopędne poprzez zawartą w nich asparaginę. Pomagają pozbyć się z organizmu nadmiaru wody i soli. Warto jednak wspomnieć o tym, że u około 50% osób szparagi wywołują nieprzyjemny zapach moczu. To tylko mała niedogodność, która przy tych wszystkich zdrowotnych właściwościach szparagów nie ma niemal żadnego znaczenia.

Warzywa te zmniejszają ryzyko chorób serca. Dodatkowo, zawarta w nich witamina B6 reguluje ciśnienie krwi i wspomaga organizm w walce z nadciśnieniem. Inne zdrowotne właściwości szparagów to wsparcie układu trawiennego. Gotowane warzywa pomagają przy problemach związanych z żołądkiem i jelitami. Działają jak probiotyk, pobudzając te dobre bakterie w naszym organizmie. Również kobiety w ciąży powinny jeść szparagi.

Zawarty w nich kwas foliowy wspiera rozwój układu nerwowego płodu. Warto jednak mieć na uwadze, że spożywanie szparagów nie jest dla wszystkich. Szczególnie nie powinny ich jeść osoby cierpiące na dnę moczanową i z kamieniami nerkowymi. Puryna, która jest w nich zawarta, powoduje bowiem gromadzenie się kwasu moczowego.

Szparagi na talerzu
Źródło: Pixabay

Jak przyrządzać szparagi

Przed przyrządzeniem szparagów zazwyczaj trzeba wybrać te, które najbardziej się do tego nadają. Na zakupach należy wybierać szparagi o sprężystych i lśniących łodygach i z zamkniętymi główkami. Następnie, w domu, obieramy je obieraczką do jarzyn, zaczynając od góry. Te zielone nie wymagają obierania, ale trzeba pozbyć się łusek. Wszystkie jednak powinny zostać pozbawione zdrewniałych łodyg.

Gotując szparagi, dobrze jest to robić w wąskim garnku tak, żeby główki wystawały ponad poziom wody. Główki bowiem miękną najszybciej i najlepiej, żeby gotowały się na parze, a nie bezpośrednio w wodzie. Można związać je nicią, żeby się nie rozsypywały. Białe i fioletowe warzywa gotujemy około 15 minut, zielone – tylko 5. Zawsze jednak do wody dodajemy szczyptę soli.

Jak przemycić szparagi w naszej diecie? Co można z nich zrobić, żeby nie straciły swoich wartości odżywczych i zdrowotnych? Oto kilka przykładów, które warto wykorzystać w swojej kuchni:

  • zupa jarzynowa ze szparagami,
  • krem z białych szparagów na zimno,
  • z zielonych szparagów z miętowym pesto,
  • krem z zielonych szparagów z pieczonym łososiem,
  • sałatka ze szparagami i kaszą kuskus,
  • szparagi z sosem czosnkowym.
Danie ze szpragami
Źródło: Pixabay